Przepisy kulinarne z miodem w roli głównej

Miód to produkt znany człowiekowi od tysięcy lat. Od zawsze przypisywano mu lecznicze właściwości, ale też te symboliczne i magiczne. Jest też najstarszym naturalnym słodzikiem, który wciąż znajduje zastosowanie na naszych stołach. Sprawdź moje ulubione przepisy z miodem!

Miód, a cukier: czy warto używać miodu zamiast cukru i słodzików?

Miód jest naturalną słodką substancją produkowaną przez pszczoły z gatunku Apis mellifera z nektaru roślin (miody nektarowe), ze spadzi (miody spadziowe) lub z obu tych surowców jednocześnie (miody nektarowo-spadziowe). Tu pisałam więcej na ten temat tego, jak powstaje. 

Miód dzięki obecności inhibiny zabójczej dla wszelkiego rodzaju drobnoustrojów, niskiej zawartości sacharozy i szybkiemu wchłanianiu zawartych w nim cukrów jest produktem łatwo przyswajalnym i znacznie lepszym od innego słodzika, który gości na co dzień na naszych stołach.

Biały cukier, bo to jego mam na myśli, w procesie produkcji pozbawiony jest wszystkiego, co mogłoby przypominać o jego naturalnym pochodzeniu. W procesie rafinacji usuwa się z niego celulozę, białka oraz składniki mineralne. Można zatem powiedzieć, że jest produktem sztucznym, choć pochodzącym z naturalnego surowca, jakim jest burak lub trzcina cukrowa. 

Cukier konsumpcyjny nie dostarcza nam żadnych wartości. Co gorsza, powoduje próchnicę, otyłość i inne schorzenia układu przemiany materii. A jak jest z miodem i dlaczego warto go jeść?

Więcej na temat właściwościach miodu i innych produktów pszczelich przeczytasz na innym moim artykule dotyczącym apiterapii.

Dlaczego miód? Miód, czyli niskokaloryczna słodycz…

Najważniejsze to, że 100 g miodu ma 300 kilokalorii, czyli o ¼ mniej niż popularny słodzik, a zdecydowanie szybciej zaspokaja naszą potrzebę na słodkie. Choć większość miodu składa się z roztworu cukru (głównie fruktozy i glukozy) to resztę stanowi woda oraz cenne składniki takie jak kwasy organiczne, aminokwasy, enzymy ułatwiające trawienie oraz składniki mineralne np.: żelazo, fosfor, potas, które obecne są głównie w miodach wielokwiatowych i spadziowych.

Pamiętaj! Spożywanie miodu jest dobrym pomysłem, ale jedynie dla starszych dzieci. Nie wolno go podawać dzieciom poniżej 1 roku życia!

Gatunki miodu poza podstawowym podziałem na nektarowe, spadziowe i naktarowo-spadziowe, możemy rozróżnić na podstawie konsystencji, koloru i zapachu. Uzyskanie miodu jednogatunkowego (otrzymanego z nektaru lub spadzi jednego gatunku roślin), jest możliwe, gdy pszczoły mają do dyspozycji jeden rodzaj roślin. Z tego też powodu taki miód jest droższy od wielokwiatowego, a jego konsystencja, kolor i smak nabierają wyróżniających się cech charakterystycznych. 

Najpopularniejsze i najbardziej cenione miody gatunkowe

MIÓD AKACJOWY – czysty miód z robinii akacjowej jest prawie bezbarwny. Ma bardzo delikatny smak, o delikatnie kwiatowym, waniliowym zapachu. W konsystencji najdłużej ze wszystkich innych miodów pozostaje płynny.

MIÓD KASZTANOWY – proces jego krystalizacji jest opóźniony jak w przypadku miodu akacjowego. W smaku jest bardzo wyrazisty, nieco gorzkawy i cierpki, a zapach niezwykle intensywny. 

MIÓD LAWENDOWY – coraz częściej poszukiwany przez smakoszy miodu. Jego kolor w ogóle nie przypomina kwiatów lawendy więc na próżno szukać niebiesko-fioletowych barw. Smak ma delikatny i lekko roślinny, a zapach intensywny i świeży. 

MIÓD LIPOWY – wśród amatorów miodowej słodyczy utarło się, że odznacza się najlepszym smakiem i aromatem. Jego zapach jest wyrazisty i z lekkimi nutami mentolu. Smak ma balsamiczny, lekko gorzki i dość pikantny, przez co drapie w gardło.

MIÓD RZEPAKOWY – często stanowi bazę dla miodów wielokwiatowych. Zapach ma szczególny i nie dla każdego, ponieważ przypomina woń kapusty, która przebija się także w smaku.

MIÓD WRZOSOWY – w konsystencji przypomina galaretkę. Aromat tego miodu przypomina zapach kwiatu wrzosu i karmel. W smaku jest przyjemny, lekko gorzkawy, ostry i mało słodki. Lekko wyczuwalny posmak anyżu.

Jeśli zastanawiasz się, jaki miód będzie dla Ciebie najlepszy to zerknij do tekstu, w którym już kiedyś odpowiedziałam Ci na to pytanie: Jaki miód jest najlepszy?

Desery z miodem

Miód w kuchni długo był jedynym środkiem słodzącym. Zmieniło się to w XIX wieku po wprowadzeniu do powszechnego użytku cukru. Na szczęście całkiem niedawno na nowo odkryliśmy jego cenne właściwości, ponieważ jest doskonałym dodatkiem do wielu gotowanych potraw, a przede wszystkim do wypieków. Można na ten temat napisać osobną książkę, ale w tym miejscu postaram się sprzedać Ci kilka prostych przepisów, które możesz wypróbować choćby dzisiaj!

Warto mieć na uwadze, że pieczenie lub gotowanie z miodem powoduje, że niszczymy zawarte w nim cenne składniki. Dzieje się tak po podgrzaniu go do temperatury powyżej 40 stopni. Wówczas miód różni się od cukru jedynie smakiem i zapachem, ale dla mnie to wystarczający powód, by włączać do diety.

BAKALIOWE CIASTECZKA MIODOWE

1. 250 g mąki pszennej
2. 2 żółtka
3. 2 łyżki oleju
4. 2 łyżki wody
5. 200g miodu (najlepiej gryczany)
6. szczypta soli
7. 5g proszku do pieczenia
8. ¼ łyżeczki mielonych goździków
9. 100 g suszonej moreli
10. 100 g migdałów
11. 50 g skórki z cytryny

Miód łączymy z solą, olejem i wodą, podgrzewając je na małym ogniu. Po ostygnięciu masy dodajemy do niej wszystkie przyprawy oraz żółtka, a następnie mąkę z proszkiem do pieczenia i wszystko starannie mieszamy. Na koniec dodajemy posiekane morele, migdały i skórkę z cytryny. Wyrabiamy ciasto i wkładamy na 2 godziny do lodówki. Przed pieczeniem wałkujemy i wykrawamy dowolne formy. Ciasteczka umieszczamy na blasze i pieczemy 15-20 min w temp. 180 stopni.

PLACEK MIODOWO-ORZECHOWY

1. 80 g mąki pszennej
2. 4 jajka
3. 10 g drożdży
4. 100 g miodu (najlepiej lipowy)
5. odrobina mleka
6. 75 g ulubionych orzechów
7. 50 g skórki z cytryny

Drożdże połączyć z ciepłym mlekiem i postawić w ciepłym miejscu. W tym czasie miód, mąkę i żółtka jajek utrzeć na puszystą masę. Do całości dodać orzechy, skórkę z cytryny i wyrośnięte drożdże. Jeśli masa jest zbyt płynna to dodaj jeszcze odrobinę mąki, a do gładkiej masy dołóż sztywno ubitą pianę z pozostałych białek jaj. Blachę wyłóż papierem do pieczenia i wyłóż gotowe ciasto. Piecz około 30 minut w temp. 200 stopni.

JABŁKA Z MIODEM I SOLONYM MASŁEM

1. 4 duże i kwaśne jabłka
2. 60 g solonego masła
3. 4 łyżki miodu (najlepiej wrzosowy)
4. dla smaku: cynamon, suszony imbir, goździki, gałka muszkatołowa i pieprz
5. 4 kromki chleba

Jabłka umyj, osusz i odkrój górną część, by usunąć gniazda nasienne. Do środka włóż po 1 łyżce miodu i ulubioną ilość przypraw. Całość przykryj odkrojoną wcześniej częścią jabłka, a na wierzchu ułóż masło. Jabłka postaw na kromkach chleba i piecz około 45 min w temp. 120 stopni lub po prostu w momencie, gdy jabłka zaczną się kruszyć i marszczyć.

Dania główne z miodem

Na większy głód miód będzie doskonałym dodatkiem do glazurowania mięs, czy też jako dodatek do sałatek np. w postaci dressingu. Oto moje dwie propozycje:

GRILLOWANE ŻEBERKA Z GLAZURĄ MIODOWĄ

Żeberka

1. 1 kg żeberek
2. 2 liście laurowe
3. 1 łyżeczka czarnego pieprzu
4. 1 łyżeczka ziela angielskiego
5. 1 cebula
6. 1 marchewka
7. 1 l wody
8. 2 łyżeczki soli

Glazura miodowa

1. 3 łyżki miodu (najlepiej akacjowego)
2. 2 łyżki oliwy z oliwek
3. 2 rozgniecione ząbki czosnku
4. 1 łyżka sosu sojowego 
5. 1 łyżka przecieru pomidorowego
6. szczypta papryki wędzonej do smaku

Dzień wcześniej przygotuj żeberka. W tym celu rozgnieć w moździerzu liście laurowe, pieprz i ziele angielskie. Obierz i pokrój cebulę, marchew i ząbki czosnku na duże kawałki. Włóż je wraz z żeberkami do dużego garnka i zalej wodą wraz z mieszanką z moździerza. Całość zagotuj, zdejmij pianę i dodaj sól. Gotuj 50 minut, a następnie wyłącz palnik i zostaw żeberka w bulionie na noc (najlepiej w chłodzie).

Następnego dnia rozpal grill lub patelnie grillową. Wymieszaj składniki glazury miodowej. Wyjmij żeberka z garnka, lekko wytrzyj, a następnie natrzyj ze wszystkich stron glazurą. Żeberka piecz około 10 minut z każdej strony. Czas będzie zależeć od grubości żeberek. 

SAŁATKA Z KURCZAKIEM, RUKOLĄ I OCTEM MIODOWYM

1. 2 gotowane piersi kurczaka
2. 2 brzoskwinie
3. 100 g rukoli
4. 1 szalotka
5. 40 g migdałów
6. 5 łyżek oliwy z oliwek
7. 2 łyżeczki miodu (najlepiej tymiankowego)
8. 2 łyżki octu miodowego

Ugotuj mięso z kurczaka, a następnie pokrój w paski. Brzoskwinie sparz wrzątkiem, obierz i również pokrój w paski. Ocet wlej do salaterki, dodaj miód i dobrze wymieszaj. Obierz szalotkę, pokrój  w plasterki i dodaj do sosu wraz z oliwą z oliwek. Całość połącz z paskami kurczaka. Następnie na suchej patelni podsmażamy rozdrobnione migdały, po czym przekładamy je do salaterki. Na koniec dodajemy brzoskwinie, rukolę i delikatnie mieszamy. Dla smaku możemy dodać także soli i pieprzu.

Przekąski i dodatki z miodem

A teraz coś na mniejszy głód..

GRANOLA

1. 2 łyżki oleju słonecznikowego
2. 100 ml syropu klonowego
3. 4 łyżki miodu
4. 1 łyżeczka cukru wanilinowego
5. 2,5 szklanki płatków owsianych
6. ¾ szklanki ulubionych orzechów
7. ½ szklanki pestek słonecznika
8. ½ szklanki pestek dyni
9. ¾ szklanki rodzynek 

Piekarnik nagrzej na 180 stopni. W tym czasie połącz ze sobą wszystkie składniki (poza orzechami) i dobrze wymieszaj. Mieszankę wyłóż równo na papierze do pieczenia i piecz około 20 minut lub do chwili, aż płatki owsiane się zarumienią. W tym czasie posiekaj orzechy i upraż je na suchej patelni. Gdy mieszanka z pieca ostygnie to dodaj do niej orzechy, a następnie przełóż do szklanego słoja ze szczelną przykrywką.

Porady i wskazówki: jak właściwie wykorzystywać miód w kuchni?

Jeśli chcesz długo cieszyć się smakiem i właściwościami miodu to pamiętaj by był dobrze przechowywany. Wtedy posłuży Ci dłużej niż wskazuje na to termin przydatności podany na etykiecie. W warunkach domowych wystarczy, że umieścisz do w nieogrzewanym pomieszczeniu i z dala od promieni słonecznych.

Ponadto miód łatwo wchłania wodę i zapachy, musisz zatem zwracać uwagę, aby był zawsze szczelnie zamknięty. W przeciwnym razie szybko straci swój niepowtarzalny aromat i może zacząć fermentować. Taki zepsuty miód rozpoznasz po warstwie pianki na jego powierzchni oraz specyficznym piwnym zapachu.

Krystalizacja miodu jest procesem naturalnym. Każdy prawdziwy miód prędzej czy później zmieni swoją konsystencję z płynnej na całkowicie twardą lub kremową!

Pamiętaj, że miód tak jak każdy produkt pszczeli – może uczulać. Dzieje się to naprawdę bardzo rzadko, ale lepiej dmuchać na zimne i zanim dodasz go do potrawy, sprawdź swoją reakcję poprzez spożycie jego niewielkiej ilości. Jeśli zauważysz u siebie m.in.: obrzęk ust, wysypkę skórną, bóle brzucha lub silną biegunkę to powinieneś go unikać.

Czerp radość z jedzenia: jak dawkować miód w swojej diecie?

Lubię powtarzać, że wszystko jest dla ludzi, choć z umiarem. Nie inaczej jest z miodem. Choć spożywanie go to nieskończone pokłady korzyści to tak jak każdy inny środek spożywczy – wymaga racjonalnego dawkowania. Zwykle podaje się, że dzienna dawka dla osoby dorosłej może wynosić ok. 20-60 g na dobę. Odpowiada to 1-3 łyżek stołowych. 

Jeśli nie masz pewności, jakie ilości miodu będą dla Ciebie korzystne to skonsultuj się z dietetykiem lub lekarzem, a przede wszystkim słuchaj swojego ciała i obserwuj jak reaguje. Dzięki temu dobierzesz pod siebie odpowiednią dawkę i będziesz długo cieszyć się jego smakiem.

Koniecznie daj mi znać, gdy wypróbujesz którego z moich przepisów. Kto wie, może dzięki temu tekstowi zainspirowałam Cię do stworzenia własnych potraw? Jeśli lubisz gotować to baw się tym, eksperymentuj i pamiętaj – posiłki najlepiej smakują, gdy jemy je w towarzystwie 😉

Smacznego!